درمانگاه و مرکز جراحی محدود جوادالائمه (علیه السلام)

بیماریهای مشترک بین انسان وحیوان شامل تب مالت ، سالک ، کالاآزار ،توکسوپلاسموز، CCHF ، جنون گاوی ، تب هموراژیک ، سیاه زخم ، آنفولانزای پرندگان کیست هیداتیک حیوان گزیدگی ، بورلیا ، هاری و …… می باشد.

تب مالت

عامل بیماری:

میکروبی است به نام بروسلا که بواسطه جوشاندن یاپاستوریزاسیون شير و فرآورده هاي آن از بين مي رود .

دوره کمون:

معمولا بین یک تا سه هفته است، اما گاهی به چند ماه نیز می رسد .

علایم بیماری:

علایم شایع آن تب و لرز ، خستگی ، تعریق ، سردرد ، درد مفاصل وکمر ، بی اشتهايي ، کاهش ، وزن ، يبوست ، گلودرد و سرفه خشک مي باشد .

* مهم ترین علامت بیماری در دام ها سقط جنین و زایش دام نارس مي باشد .

راه های انتقال:

مهم ترین راه انتقال مصرف شیر خام آلوده، فرآورده های لبنی تهیه شده از شير خام يا شيري که به خوبي جوشيده نشده مخصوصا پنير محلي ، خامه ، سرشير ، بستني و ….

پیشگیری:

• جوشاندن شیر به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه

• استفاده از شیر و فراورده های لبنی پاستوریزه

• استفاده از وسایل حفاظتی مانند دستکش ، عینک ، چکمه و لباس غیر قابل نفوذ در موقع تماس با حیوانات

• مهم ترین راه پیشگیری از تب مالت در حیوانات شناسايي و جدا کردن حيوانات آلوده است.

بیماری سالک

در اين بيماري زخم هايي بر روي نقاط مختلف بدن (بخصوص صورت ،دست و پا) ايجاد مي شود که علاوه بر نياز به درمان طولاني مدت – در بعضي موارد حدود يک سال – از عوارض آن به جا ماندن يک جوشگاه دايمي و فرو رفته پس از بهبودي ميباشد،كه وجود اين جوشگاه در ناحيه صورت بخصوص در دختر خانم ها به زيبايي فرد لطمه مي زند.

ناقل سالک ، پشه ریزی بنام پشه خاکی(فلبوتوموس) می باشد که از طریق گزش و خونخواري انگل بيماري را انتقال مي دهد

مخزن بیماری بعضی جوندگان وحشی و انواع سگ سانان و می باشند که موش صحرايي و سگ از مهم ترين مخازن سالک به شمار مي روند.

علایم و نشانه های بیماری سالک:

بعد از دوره نهفتگی ،زخم ابتدا به صورت یک برجستگی کوچک و قرمز رنگی در محل گزش پشه ظاهر می شود که معمولا بدون درد است و در اثر فشار محو نمي شود و ممکن است كمي خارش داشته باشد.

پس از گذشت چند هته تا چند ماه ضایعه بتدریج بزرگتر شده و بصورت یک زخم در می آید.

در پاره ای مواقع ممکن است زخم ها دچار عفونت ثانویه میکروبی و قارچی شده و موجب وخامت بيماري گردد که علت آن مي تواند دير مراجعه کردن بيمار جهت درمان و يا درمان هاي خود سرانه باشد.

راههای پیشگیری از بیماري سالک:

عوامل محیطی

• جمع آوری و دفن بهداشتی مستمر زباله از محیط زندگی

• جمع آوری و دفن فضولات و کود های حیوانی از محل زندگی انسان و دام

• بهسازی و ترمیم شکاف ها و درز های دیوار ها در مناطق مسکونی انسان و دام

• تخریب و تسطیح اماکن مخروبه

• جلو گیری از انباشتن نخاله های ساختمانی در هنگام ساختمان سازی و جمع آوري سريع آن ها

• بهسازی(آسفالت یا …) کوچه ها و خیابان های خاکی

عوامل مریوط به ناقل:

• استفاده از پشه بند با سوراخ های ریز یا استفاده از پشه بند آغشته به سم همزمان با غروب آفتاب

• استفاده از پماد های دور کننده حشرات به هنگام کار و خواب

• دوری از محل زندگی پشه خاکی و مناطق آلوده به سالک به ویژه هنگام غروب آفتاب به بعد

• استفاده از وسایل خنک کننده مانند کولر و پنکه

• استفاده از لباس های پوشیده در هنگام شب

• نصب توری فلزی با منافذ ریز به درب و پنجره ها

عوامل مربوط به مخزن:

• مبارزه با جوندگان از جمله موش های صحرایی از طریق جونده کشی

• اتلاف و معدوم کردن سگ های ولگرد

• درمان سریع و صحیح بیماران

• پوشاندن زخم های بیماران با گاز استریل به منظور پیشگیري از انتقال بيماري

هاری

بیماری عفونی حاد ( آنسفالیت ) و کشنده ویروسي است. این بیماری مخصوص گوشت خواران اهلی و وحشی بوده ، انسان و ساير حيوانات خونگرم پستاندار، بطور تصادفی و اغلب ازطریق حیوان گزیدگی به آن مبتلا می شوند .

اصلی ترین راه سرایت بیماری گازگرفتن به وسيله حيوان هار است . البته از طريق کشيده شدن پنجه آغشته به بزاق حاوي ويروس نيز منتقل مي شود .

دوره کمون معمولا ۱۵ روز تا ۳ ماه و بطور متوسط ۱تا۲ ماه طول می کشد.

اقدامات پیشگیری در مواقع لزوم:

• شستشووضد عفونی کردن زخم با استفاده از آب و صابون

• واکسیناسیون بر علیه ویروس هاری

کیست هیداتیک

كيست هيداتيك مرحله لاروي كرم اكي نوكوكوس گرانولوزوس مي باشد . كرم بالغ در روده سگ و سگ سانان استقرار دارد و انسان و دامها (گوسفند ، بز و شتر و خوک ) با خوردن سبزیجات و مواد غذایی آلوده به تخم انگل که با مدفوع سگ دفع گردیده به کیست هيداتيک مبتلا مي شوند .

میزان شيوع و الگوهاي انتشار عفونت در نقاط مختلف کشور متفاوت مي باشد بطوريکه ميزان آلودگي از منطقه شمال غربي ايران بسوي جنوب غرب کمتر مشاهده مي شود .

راه درمان کیست هیداتیک جراحی می باشد .

پیشگیری:

• ضد عفونی کامل سبزیجات

• مبارزه با سگ های ولگرد

• شست و شوی دست ها با آب و صابون بعد از تماس با حیوانات

تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF)

اولین بار درسال۱۹۴۴با ابتلای ۲۰۰ نفر در شبه جزیره کریمه در اوکراین(اتحاد جماهیر شوروی سابق) مشاهده شد.

امروزه در اکثر کشور های همسایه ایران مثل عراق، پاکستان،افغانستان،ترکیه،کشورهای عربي و…بيماري شايع مي باشد .

دوره کمون بیماری در انسان ۳ تا ۹روز میباشد

راه های انتقال به انسان:

• انتقال از طریق گزش کنه آلوده

• ازطریق له کردن کنه

• تماس مستقیم با لاشه گوشت ،خون،ترشحات وبافتهای آلوده

• تماس باترشحات ،خون وتنفس افراد مبتلا

• تنفس در تماس با دامهای آلوده

گروه های در معرض خطر:

• همه افراد جامعه احتمال ابتلا به بیماری را دارند.

• گروهای پر خطر شامل:دامداران،دامپزشکان وکارکنان دامپزشکی ، قصابان وکاركنان كشتارگاه ،پزشكان ،پرستاران،بهیاران وكاركنان بیمارستان ،رستورانها وكبابی ها

علایم بیماری در انسان:

• تب ناگهانی، بدن درد، کوفتگی، ضعف، سردرد، درد شدید عضلات، بی اشتهایي، درد پشت حدقه چشم، ترس از نور، تهوع، استفراغ، گلودرد، دل درد

• تغییرات خلقی مثل بیقراری و افسردگي

• علائم خونریزی از روز ۳تا ۶ شروع میشود

پیشگیری:

• خودداری از له کردن کنه با دست یا روی بدن دام

• خودداری از تماس بدن با ترشحات و خون دام

• خودداری از کشتار دام در محلهای غیر مجاز

• تهیه گوشت مورد نیاز از محلهای مطمئن و تحت نظارت دامپزشکی

• نگهداری گوشت تازه به مدت ۲۴ ساعت در یخچال وسپس استفاده

• روشهای حفاظت شخصی در تماس با ترشحات و خون حیوان (پوشیدت دستکش ، لباس بلند ، چکمه ، ماسک و عینک)

• اجتناب از خوردن جگر خام ونیم پخته ، نگهداری جگر ، قلب ، کلیه به مدت ۴۸ ساعت در یخچال و سپس استفاده از آن